Mijn Blog

Zijnsluik hoogbegaafdheid

door Sandra op mei 21, 2015 Reacties uitgeschakeld voor Zijnsluik hoogbegaafdheid

Zijnsluik

Geen eigen stuk, maar zo waardevol dat ik het graag hier wil plaatsen.
Waar eerst de nadruk lag op de cognitieve elementen van hoogbegaafdheid, zijn een aantal wetenschappers en psychologen er inmiddels wel van overtuigd dat er ook sprake is van bepaalde overeenkomstige karaktereigenschappen bij hoogbegaafden. Prof. dr. Tessa Kieboom noemt deze kenmerken het ‘zijnsluik’. Zij stelt dat hoogbegaafde kinderen allemaal individuen zijn met een eigen identiteit en kenmerken, die ook bij ‘gewone’ kinderen kunnen voorkomen, maar dat de aanpak van de omgeving van hoogbegaafde kinderen, echter anders dient te zijn dan bij andere kinderen.

Zijnsluik

Het ‘zijnsluik’ bevat vier bijzondere kenmerken:

  • Perfectionisme – faalangst

Het perfectionisme is onlosmakelijk verbonden aan hoogbegaafdheid. In dit geval wordt met perfectionisme bedoeld de hoge doelstellingen die hoogbegaafden bij zichzelf neerleggen. Deze hoge zelfopgelegde norm kan leiden tot faalangst en vluchtgedrag. Ze willen bepaalde dingen ineens helemaal niet meer doen of geven voortijdig op (denk aan de kleuter in de klas die niet wil kleuren of schilderen. Niet omdat het niet van kleuren houdt, maar omdat het allerlei bergen ziet opdoemen waaraan het niet kan voldoen: verkeerde kleur grijs, niet zo mooi als in een boek, etc.)

  • Rechtvaardigheidsgevoel

Voor hoogbegaafde kinderen zijn regels en gemaakte afspraken erg belangrijk. Wat dat betreft is er op dit gebied veel raakvlak met autisme. Ook gemaakte beloftes zijn erg belangrijk. Als deze verbroken worden zonder goede reden leidt dat tot veel discussie en gezeur. Het is dus als opvoeder van groot belang dat de reden van het verbreken op een duidelijke en volwassen manier wordt uitgelegd. Het rechtvaardigheidsgevoel komt ook tot uiting in idealisme. Hoogbegaafde kinderen zijn vaak erg begaan met onrechtvaardige wereldgebeurtenissen of rampen (zoals aardbevingen, bedreigde diersoorten en armoede).

  • Hypergevoeligheid

Deze hypergevoeligheid kan op verschillende manieren tot uiting komen, maar leidt vaak tot grote angsten. Hoogbegaafde kinderen zijn vaak banger en ongeruster dan andere kinderen. Ze zijn zich er sterk van bewust wat er zou kunnen gebeuren. Een hypergevoelig kind maakt ook al snel van een mug een olifant of neemt een kleine afwijzing als heel zwaar op. Let op dat deze hypergevoeligheid niet verward wordt met ‘jonger’ of ‘ouder’ zijn op sociaal-emotioneel vlak. Het is gewoon anders.

  • Kritische instelling

Hoogbegaafde kinderen zijn erg opmerkzaam en plaatsen overal een kritische noot bij. Probleem hierbij is echter dat ze ook erg rigide kunnen zijn en dat hun interpretatie van situaties onomkeerbaar zijn. Heeft de leerkracht op de eerste dag van het nieuwe schooljaar een situatie ‘verkeerd’ afgehandeld, dan wordt dit door een hoogbegaafd kind niet vergeten en kan de leerkracht de rest van het schooljaar niets meer goed doen. In de ‘strijd’ die hierop volgt zal de leerling zich nimmer gewonnen geven. Het zou voor een hoogbegaafd kind goed zijn om te leren zwijgen op bepaalde momenten. Verder zijn hoogbegaafde kinderen pijnlijk eerlijk. Ook hier moeten ze leren dat ze niet botweg alles kunnen zeggen en dat het vaak beter is om iets mooier te verpakken dan dat het is.

Geschreven door medewerkers van www.ontwikkelingsvoorsprong.info

SandraZijnsluik hoogbegaafdheid