Het schooljaar is alweer even bezig en op de middelbare scholen hebben de meeste leerlingen hun eerste proefwerkweek achter de rug. Voor leerlingen en ouders vaak een spannende week. Afgelopen week had ik bij het voetbalveld een gesprek met een aantal ouders en kwamen de volgende vragen naar voren:  Hoe zet ik mijn kind aan tot huiswerk maken en leren? Hoe zorg ik dat hij niet te lang leert? Wat moet ik met de afleiding van de telefoon? Hoe kan ik hem helpen met plannen en moet ik wel of niet overhoren? Kortom, school is vaak hard werken voor ouders. Daarom tijd om mijn visie hierop te geven.

In mijn praktijk komen deze onderwerpen natuurlijk regelmatig aan bod, maar met 2 zonen op de middelbare school komt het ook thuis vaak aan de orde. Laatst stelde de oudste de jongste gerust dat het geen ramp is wanneer je je huiswerk een keer niet af hebt. “School gaat niet alleen over het leren van lesstof, maar juist ook over het leren van andere dingen zoals plannen.” Een wijze uitspraak van mijn zoon die 2 jaar geleden tegen dezelfde dingen aanliep als zijn broer. Want inderdaad, de lesstof is natuurlijk belangrijk, maar andere dingen zijn zeker zo belangrijk. Leren hoe je kunt analyseren, je informatie eigen maken en verwerken, plannen,  samenwerken, zelf oplossingen bedenken, hulp vragen aan anderen, fouten durven maken, vaardigheden aanleren, daar heb je de rest van je leven iets aan. De hersenen ontwikkelen zich op deze leeftijd zo hard dat ze veel kunnen leren, maar omdat ze nog niet op alle gebieden ontwikkeld zijn hebben jongeren ook nog veel hulp nodig van docenten en ouders. Welke hulp jouw kind precies nodig heeft is natuurlijk afhankelijk van het kind.

Wanneer jongeren in mijn praktijk komen en er vragen zijn rondom leren ga ik altijd samen onderzoeken wat hun manier van leren is en of dit ook de manier is die bij hen past. Daarnaast is het belangrijk te bekijken hoe het zit met sociale en emotionele vaardigheden. Durft een kind bijvoorbeeld hulp te vragen, wil het alles perfect doen of is het belangrijk om “erbij te horen”. Voor een beelddenker is het bijvoorbeeld handiger om mindmaps te maken dan het lesboek 5x door te lezen. Een jongere die erg beweeglijk is en moeilijk stil kan zitten kan beter lopend overhoord worden. Waar de een makkelijker leert door de kunst “af te kijken”, vindt de ander het fijner om in alle rust een leerboek door te nemen.

Wanneer het lastig is om duidelijk te krijgen wat een jongere nodig heeft, zet ik het Talentencompas in. Door een online scan in te vullen komt er een goed beeld van de persoonlijke talenten, drijfveren en de bijbehorende leerstrategieën naar voren. Deze komen deels overeen met de 4 leerstijlen van Kolb (doener, denker, beslisser, dromer), maar gaan nog wat verder doordat er sprake is van 12 drijfveren en alle mogelijke combinaties. Ook is het belangrijk om te bekijken op welke manier een jongere informatie het makkelijkst opneemt. Is een kind visueel, auditief, of gebruikt het nog andere zintuigen. Tenslotte speelt ook de gevoeligheid voor prikkels, in de klas en tijdens het leren, een rol. Een groot aantal kinderen neemt veel informatie op gedurende een schooldag. Ze horen niet alleen wat de docent vertelt, maar ook wat er verder in de klas te horen, zien en voelen is. Na een schooldag zijn deze kinderen behoorlijk uitgeput en kan het extra lastig zijn om je ook nog te concentreren op je huiswerk. Even gamen of sporten kan dan een manier zijn om tot rust te komen.

Goed kijken en bespreken wat je kind nodig heeft is dus belangrijk. Nog belangrijker is het misschien wel om je eigen leermethoden los te laten. Voor de ene ouder is het lastig voor te stellen dat zijn kind huiswerk kan maken met harde muziek of lopend door het huis. Een ander maakt zich zorgen wanneer zijn kind zich uren afzondert op zijn kamer en in alle stilte zit te leren. Geef je kind hierin de ruimte die het aankan en evalueer regelmatig hoe het gaat en wat wel of juist niet werkt. Wanneer iets goed werkt doe het vaker, wanneer iets niet werkt zoek naar andere manieren.

“In mijn tijd moest ik het toch echt allemaal zelf doen” zei laatst een moeder tegen me. Dat klopt. Ik denk dat ouders nu meer tijd besteden aan het helpen met huiswerk. Ik denk ook dat er nu meer van jongeren wordt gevraagd dan in “onze” tijd, dat er meer prikkels zijn en dat we het erg belangrijk vinden dat een kind zich optimaal kan ontwikkelen op een manier die bij hem of haar past. Kortom, rustig samen verder leren. En denk daarbij vooral aan alle stapjes die je kind zet op weg naar volwassenheid, waarbij fouten mogen maken een belangrijk onderdeel is.

Sandra van ter Meij