Mijn Blog

Kinderen en echtscheiding

door Sandra op juli 14, 2015 Reacties uitgeschakeld voor Kinderen en echtscheiding

Als ouders gaan scheiden staat de hele wereld op zijn kop. Voor de ouders, maar ook voor de kinderen. Er gaan veel dingen veranderen, van één thuis krijgen ze er twee. Met welke emoties krijgen kinderen te maken? En hoe zorg je ervoor dat als er wegen scheiden, de kinderen centraal blijven staan?

Als er een echtscheiding plaatsvindt, verdwijnt het vertrouwde thuis met papa, mama en broertjes en/of zusjes in de vorm zoals het was. Dit kan invloed hebben op alle systemen waarin kinderen verbonden zijn (denk aan gezin, buurt, vriendjes, school). Kinderen kunnen verhuizen en gaan misschien wel naar een andere school. Ze kunnen te maken krijgen met nieuwe liefdes van de ouders en maken misschien nieuwe vriendjes omdat ze bij andere verenigingen gaan. Ook zijn er verschillende manieren hoe mensen tegen de scheiding aankijken en erop reageren. Het geloof kan hierin bijvoorbeeld een rol spelen. Dit zijn voorbeelden van gevolgen die een echtscheiding kunnen hebben.

Bronfenbrenner (de grondlegger van het bio-ecologisch model waarin de systemen van het kind centraal staan) stelt dat de belangrijkste context voor de kinderlijke ontwikkeling de directe interacties zijn tussen het kind en de mensen uit de omgeving, dit is het microsysteem (Van Oers, 2010). Hierin komen de leef- en belevingswereld van het kind samen. Dit is de wereld waarin het kind leeft (feitelijk) en hoe het kind de wereld ziet (persoonlijk). Een echtscheiding is een ingrijpende gebeurtenis binnen dit systeem van het kind. Het is een situatie waaraan ze niets kunnen veranderen, een stressvolle situatie die voor hen oncontroleerbaar is (Van der Ploeg, 2014). Dit is een druk die vanuit het gezin wordt uitgeoefend en dit brengt automatisch emoties met zich mee.

Een kind moet de mogelijkheid krijgen om op zijn eigen manier alle emoties rond de scheiding te verwerken. Daarom is het van belang het kind tijdig en goed te informeren over wat er te gebeuren staat. Ieder kind kan verschillend reageren op een echtscheiding. Boosheid en verdriet zijn vaak de eerste emoties die opspelen. Voor kinderen zijn deze emoties heel intens. Daarnaast kan het ook voorkomen dat het kind bang wordt en zich eenzaam voelt. De altijd veilige thuishaven verandert en het kind kan zich geen beeld meer vormen van de toekomst. Gevoelens van opluchting kunnen opspelen als het kind beseft dat de situatie met beide ouders niet meer leefbaar is. Dit kan voorkomen bij kinderen ouder dan 10 jaar. Een kind wilt nooit kiezen tussen zijn ouders, maar voelt soms wel de druk om dit te moeten doen. Daarom kan het kind in een loyaliteitsconflict belanden. Hoe jong het kind ook is, ook het kind kan zich zorgen maken over een van de ouders. Dan komt de emotie bezorgdheid naar boven. Daarnaast kan vooral het jonge kind last krijgen van schuldgevoelens. Het kind denkt dat de scheiding zijn schuld is. Uiteindelijk wordt het kind vaak zelfstandiger en weerbaarder door een echtscheiding. Dit omdat het kind vaak zelf zaken moet regelen, denk bijvoorbeeld aan het inpakken van de logeertas om bij de andere ouder te gaan slapen (Echtscheidingswijzer, 2014).

Het begint allemaal bij het erkennen en herkennen van emoties bij kinderen. Op die manier blijf je dicht bij het kind. Om het voor het kind draaglijker te maken, zijn er enkele tips opgesteld waardoor het kind centraal blijft staan:

  • Laat het kind geen kant kiezen;
  • Maak geen ruzie waar het kind bij is;
  • Zeg geen slechte dingen over elkaar;
  • Geef het kind de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie;
  • Luister echt naar wat het kind te zeggen heeft;
  • Geef het kind de ruimte van beide ouders te houden;
  • Vergeet niet dat er ooit samen voor het kind gekozen is (Villapinedo, 2012).

Ik, als kind van gescheiden ouders, herken de bovengenoemde emoties heel goed. Van eenzaamheid tot schuld, alles heb ik ervaren. En ook al weet je dat het beter is zo, omdat er veel ruzie was en ik zag dat het er bij vriendinnetjes anders aan toe ging; als kind droomde ik er toch van dat ze weer bij elkaar kwamen. Gewoon, omdat het zo hoort.

Inmiddels weet ik wel beter. Ik besef dat deze scheiding op zijn plaats was en we er allemaal beter van zijn geworden, hoe gek dat ook klinkt. Het heeft me gevormd tot wie ik nu ben; verantwoordelijk, een doorzetter, gedreven. Toch blijft het voor de kinderen, voor mij, een levenslang proces. Noem het, en je moet ermee dealen: feesten en partijen, huwelijken, geboortes. Maar, het is goed. Zowel mijn vader als moeder zijn gelukkig met iemand anders en leiden hun leven. Dat is toch mooi?

Jolien Deckers, juni 2015

Stagiaire Sandra van ter Meij, studente minor Pedagogiek aan de HAN

 

Voor informatie over echtscheiding: www.villapinedo.nl of www.stichtingjongehelden.nl

SandraKinderen en echtscheiding